Απασχόληση Συνταξιούχων με Αναπηρία

Τελευταία ενημέρωση Ιούνιος 2022

Ενημέρωση (Δεκέμβριος 2017):
Απασχόληση λόγω ψυχικών παθήσεων
Στις περιπτώσεις ατόμων με αναπηρία ποσοστού άνω του 50%, το οποίο οφείλεται σε ψυχική πάθηση ή νοητική υστέρηση ή συμπαθολογία ψυχικής πάθησης και νοητικής στέρησης, που αναλάβουν μισθωτή απασχόληση ή αυτοαπασχόληση, δεν έχουν εφαρμογή γενικές ή ειδικές διατάξεις που προβλέπουν διακοπή ή περικοπή της σύνταξης αναπηρίας ή της σύνταξης λόγω θανάτου και των προνοιακών ή άλλων επιδομάτων, εφόσον η ανάληψη απασχόλησης ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης αυτών.Πηγή: Άρθρο 23, ν.4488/2017
Εγκύκλιος Υπουργείου Εργασίας Α.Π. Φ.11221/οικ.45946/1892, 15.12.2017


Πιο πρόσφατη ενημέρωση, Ιούνιος 2022:

Άρθρο 20
Απασχόληση συνταξιούχων

Όπως τροποποιήθηκε με το Άρθρο 27 ΝΟΜΟΣ 4670/2020 με ισχύ την 28/2/2020

1.α. Στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους του Δημοσίου, καθώς και όλων των φορέων, ταμείων, κλάδων ή λογαριασμών που εντάσσονται στον e-Ε.Φ.Κ.Α., οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν από της δημοσιεύσεως του νόμου εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες σε κατά ποσοστό 60% 30% για όσο χρόνο χρονικό διάστημα απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή την τη δραστηριότητα.

Ειδικότερα για…

...

β. Στο ποσό της ακαθάριστης σύνταξης/συντάξεων δεν συμπεριλαμβάνονται το εξωιδρυματικό επίδομα των διατάξεων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 (Α’ 68) όπως ισχύει, και το επίδομα ανικανότητας των διατάξεων του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210).

Όπως τροποποιήθηκε με το Άρθρο 27 ΝΟΜΟΣ 4670/2020 με ισχύ την 28/2/2020

2. Για τους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας εφαρμόζονται οι διατάξεις των εντασσομένων στον Ε.Φ.Κ.Α. φορέων.

.... 

4. Κατ’ εξαίρεση των ανωτέρω ρυθμίσεων δεν μειώνεται το ποσόν της σύνταξης:

α. Των συνταξιούχων του ΟΓΑ εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.

β. Των ψυχικά ασθενών του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 (Α’ 176).

γ. Των συνταξιούχων με βάση τον ν. 612/1977 (Α’ 164) και τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτόν.

δ. Των συνταξιούχων του τετάρτου εδαφίου της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210).

ε. Όσων λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210).

στ. Των πολύτεκνων, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.

ζ. Των προσώπων που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016.

η. Των συνταξιούχων άλλων φορέων και του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπεβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.

 

Όπως τροποποιήθηκε με το Άρθρο 78 ΝΟΜΟΣ 4690/2020 με ισχύ την 30/5/2020

7. Οι συνταξιούχοι της παρ. 1 υποχρεούνται, πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν, να δηλώσουν τούτο στον φορέα κύριας ασφάλισης του Ε.Φ.Κ.Α., καθώς και στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.. Παράλειψη της δήλωσης συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου, ποσού ίσου με το ύψος δώδεκα (12) μηνιαίων συντάξεων.

Όμως:
Για τους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας, τους συνταξιοδοτούμενους με βάση τις διατάξεις του ν. 612/1977, καθώς και με διατάξεις που παραπέμπουν σ' αυτόν και σε όσους λαμβάνουν μόνο το επίδομα παρατετραπληγίας εφαρμόζεται το προϊσχύον του άρθρου 20 του ν.4387/2016 νομοθετικό πλαίσιο.

Φίλοι μου, γειά σας!

Πολλοί με ρωτούν αν έχουν το δικαίωμα για εργασία ή αυτο-απασχόληση έτσι και βγουν σε σύνταξη αναπηρίας.
Αυτό είναι ένα ζήτημα που χρειάζεται ιδιαίτερης προσοχής, επειδή αν ο συνταξιούχος αναπηρίας δεν προσέξει και ξεκινήσει απασχόληση, χωρίς πρώτα να έχει ενημερωθεί σωστά, κινδυνεύει άμεσα με ΔΙΑΚΟΠΗ της σύνταξής του - όχι με ΑΝΑΣΤΟΛΗ που αφορά μόνο μόνο τους συνταξιούχους γήρατος - και με σοβαρές συνέπειες, όπως το να του καταλογιστεί εις βάρος του το ποσό 12 μηνιαίων συντάξεων. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι διακοπή δεν σημαίνει αναστολή, αλλά απώλεια της συνταξιοδότησης και σ΄αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει να επαναλάβει από την αρχή την όλη διαδικασία για συνταξιοδότηση, δηλαδή να υποβάλει από την αρχή νέα αίτηση για συνταξιοδότηση αναπηρίας.

Ξεκινάμε λοιπόν να δούμε τι ισχύει για τους συνταξιούχους αναπηρίας στην υπάρχουσα νομοθεσία.

Εχω κάνει πιο έντονα τα σημεία που πρέπει να προσέξουμε:

ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΄ ΑΡΙΘ. 3863/2010
Νέο Ασφαλιστικό Σύστημα και συναφείς διατάξεις, ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις.
Άρθρο 16, (παρ.4):

1. Το άρθρο 63 του Ν. 2676/1999 (ΦΕΚ 1 Α΄) αντικαθίσταται ως εξής:
«1...
2...
3...

4. Εάν οι συνταξιούχοι αναπηρίας φορέων κύριας ασφάλισης, αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχολούνται, και κερδίζουν, ανάλογα με το βαθμό της αναπηρίας τους, περισσότερα από όσα κερδίζει υγιής απασχολούμενος, σύμφωνα με τους γενικούς όρους αμοιβής, διακόπτεται η σύνταξή τους ή οι συντάξεις τους, κύριες και επικουρικές.

  Αυτό θέλει να πει ότι, αν για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος αναπηρίας με 67% αναλάβει εργασία, τότε το ποσό με το οποίο αμοίβεται από την εργασία του, ή από την αυτο-απασχόλησή του, δεν πρέπει να ξεπερνά το 1/3 (λόγω του ότι 66,6% είναι τα 2/3 της πλήρους ανικανότητας) της αμοιβής που θα κέρδιζε αν ήταν υγιής, δηλαδή αν είχε τα ίδια προσόντα (μόρφωση, επιδεξιότητα, τόπος εργασίας, συνθήκες αγοράς εργασίας).

  Αντίστοιχα, για κάποιον που είναι συνταξιούχος με 80% δεν πρέπει να αμοίβεται περισσότερα από το 1/5 της αμοιβής που θα ελάμβανε αν ήταν υγιής (εδώ είναι πιο έντονο το στοιχείο της μόρφωσης)

και γι' αυτόν που έχει μερική αναπηρία 50% όχι περισσότερο από το 1/2 της αμοιβής αντίστοιχα (εδώ είναι πιο έντονο το στοιχείο της σωματικής ικανότητας και του τόπου εργασίας).

«'Οποιος φυλάει τα ρούχα του...» λέει μια σοφή παροιμία.
Η συμβουλή μου σε αυτούς που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν διατηρώντας τη δυνατότητα απασχόλησής τους, καθώς επίσης στους ήδη συνταξιοδοτούμενους που επιθυμούν να απασχοληθούν, είναι να φροντίσουν, πριν πάρουν την οποιαδήποτε απόφαση, να καταθέσουν έγγραφο ερώτημα στη διοίκηση του ασφαλιστικού τους φορέα, προκειμένου να έχουν μια έγγραφη, επίσημη απάντηση με την οποία θα κατοχυρωθούν απέναντι σε ανεύθυνες προφορικές απαντήσεις από υπάλληλους, ή από απρόβλεπτες ενέργειες διακοπής της σύνταξης εκ μέρους του ασφαλιστικού φορέα.

Συνεχίζουμε...

5. Οι συνταξιούχοι των παραγράφων 1, 2 και 4 του παρόντος υποχρεούνται, πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν, να δηλώσουν τούτο στον φορέα ή στους φορείς από τους οποίους συνταξιοδοτούνται για κύρια σύνταξη. Στους φορείς επικουρικής ασφάλισης υποβάλλεται σχετική δήλωση από τους συνταξιούχους αναπηρίας, καθώς και από τους συνταξιούχους γήρατος, εφόσον οι τελευταίοι δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας. Παράλειψη της δηλώσεως συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου του ποσού των συντάξεων που έλαβε κατά το χρονικό διάστημα της εργασίας του ή κατά το διάστημα που αυτοαπασχολείτο, και πρόστιμο επί του καταλογισθέντος ποσού ίσο με το νόμιμο τόκο υπερημερίας. Το καταλογιζόμενο αυτό ποσό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από δύο (2) μηνιαίες συντάξεις ακόμη και αν το διάστημα εργασίας ή απασχόλησης είναι μικρότερο.

6. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν έχουν εφαρμογή:
α) στον επιζώντα των συζύγων,
β) στους συνταξιούχους του ΟΓΑ,
γ) στους πολύτεκνους των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία,
δ) στα πρόσωπα για τα οποία ισχύουν οι διατάξεις των Καν. (ΕΟΚ) 1408/71 και 574/72, καθώς και των διμερών συμβάσεων κοινωνικής ασφάλειας,
ε) στα πρόσωπα που συνταξιοδοτήθηκαν με το Ν. 3185/2003 και μέχρι τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας τους.

7. Κάθε διάταξη που ρυθμίζει διαφορετικά το θέμα καταργείται.»


Εδώ τώρα θέλω να με προσέξετε:

Έχουμε πρόσφατη διάταξη η οποία δίνει την ευκαιρία σε πολλά ΑμεΑ συνταξιούχους να εργάζονται!

NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3996/2011
Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις. Αρθρο 42. Απασχόληση Συνταξιούχων και λοιπές διατάξεις

1. Οι διατάξεις του άρθρου 63 του ν. 2676/1999 (Α΄ 1) όπως αυτό ισχύει μετά την αντικατάστασή του με την παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 3863/2010 (Α΄ 115), καθώς και καταστατικές διατάξεις που προβλέπουν αναστολή καταβολής της σύνταξης γήρατος ή αναπηρίας σε περίπτωση που ο συνταξιούχος αναλαμβάνει εργασία ή αυτοαπασχολείται και υπάγεται στην ασφάλιση του φορέα από τον οποίο συνταξιοδοτείται, δεν έχουν εφαρμογή στους συνταξιούχους ασφαλιστικών οργανισμών αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που έχουν συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του ν. 612/1977, όπως ισχύει, και στους συνταξιούχους που λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα.

Δηλαδή, όσοι έχουν βγει σε σύνταξη με τις ειδικές διατάξεις του ν.612/77, καθώς επίσης όσοι συνταξιούχοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα, δεν έχουν κανένα εμπόδιο να εργαστούν ή να αυτο-απασχοληθούν.

Ενημερωτικά, αυτοί που βγαίνουν σε πλήρη σύνταξη γήρατος ν.612/77, με τα 4.050 ένσημα (τα οποία λογίζονται ως 35ετία), είναι οι ασφαλισμένοι με όλες τις παρακάτω παθήσεις, οι οποίες προϋποθέτουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%:

 (Πίνακας από την εγκύκλιο ΙΚΑ Π51/14 22-05-2013)

 ΣΥΝΤΑΞΗ ΓΗΡΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Τυφλοί
(άρθρο 1 Ν. 612/77, άρθρο 27 παρ. 5 Ν. 1759/88, παρ. 7 άρθρου 5 Ν. 3232/2004, Εγκ. 98/77, 113/77, 20/1990, 53/2004)
Οι τυφλοί και από τα δύο μάτια (πριν από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση). *
* Δεν ισχύει, βλέπε μεταγενέστερη εγκύκλιο ΙΚΑ Σ40/133 17-06-2013


Παραπληγικοί - τετραπληγικοί
(άρθρο 1 Ν. 612/77, άρθρο 40 παρ. 8 Ν. 1902/90)
Οι πάσχοντες από παραπληγία, τετραπληγία, παραπάρεση, τετραπάρεση ανεξάρτητα από το χρόνο επέλευσης της αναπηρίας, με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω.
Οι συνταξιούχοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να λαμβάνουν και το επίδομα παραπληγίας.


Πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία
(άρθρο 16 παρ. 3 Ν. 2227/94, Εγκ. 25/95,59/95)
Οι πάσχοντες από Β΄ ομόζυγο μεσογειακή ή δρεπανοκυτταρική αναιμία, με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, ανεξάρτητα από το χρόνο επέλευσης της αναπηρίας.

Νεφροπαθείς
(άρθρο 2 παρ. 2 Ν. 3075/02, Εγκ. 24/03, παρ. 3 άρθρου 5 Ν. 3232/2004, Εγκ. 53/2004, Γ.Ε. 40/80/30.8.2004)
Οι πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, ανεξάρτητα από τον χρόνο στον οποίο εμφανίστηκε η πάθηση, οι οποίοι υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή έχουν υποστεί μεταμόσχευση νεφρού, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%.

Πάσχοντες από αιμορροφιλία τύπου Α ή Β
/Υποβληθέντες σε μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων
(παρ. 1 άρθρου 5 Ν. 3232/2004, Εγκ. 53/2004)
Οι ασφαλισμένοι που πάσχουν από αιμορροφιλία τύπου Α ή Β, καθώς και όσοι ασφαλισμένοι έχουν υποστεί μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων (καρδιάς, πνευμόνων, ήπατος, παγκρέατος) οι οποίοι βρίσκονται σε συνεχή ανοσοκαταστολή, με ποσοστό αναπηρίας που οφείλεται στις συγκεκριμένες παθήσεις 67% και άνω.

Υποβληθέντες σε μεταμόσχευση μυελού των οστών (και βρίσκονται σε συνεχή ανοσοκαταστολή)
/πάσχοντες από σκλήρυνση κατά πλάκας που επιφέρει παραπληγία-τετραπληγία
/ακρωτηριασμένοι στα δύο άνω ή κάτω άκρα ή στο ένα άνω και ένα κάτω άκρο
(παρ. 1 άρθρου 5 Ν. 3232/2004, παρ.4 άρθρου 61 Ν. 3518/2006)
Οι ασφαλισμένοι που εμπίπτουν στις ανωτέρω κατηγορίες, με ποσοστό αναπηρίας που οφείλεται στις συγκεκριμένες παθήσεις 67% και άνω.

Πάσχοντες από κυστική ίνωση ή μόνιμη ορθοκυστική διαταραχή.
(Ν. 3996/2011 άρθ. 37 παρ. 4 , εγκ. 69/11)
Οι ασφαλισμένοι που πάσχουν από κυστική ίνωση ή μόνιμη ορθοκυστική διαταραχή, εφόσον για τις παθήσεις τους αυτές συντρέχει ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%.

Τελειώνω αυτό το άρθρο με το να αναφέρω ότι, βάσει του εγγράφου με αρ. πρωτ. Φ.80000/4948/294/28.3.2013 της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ως απάντηση σε ερώτημα που υπέβαλε το ΙΚΑ, διευκρινίζεται ότι από τη γραμματική διατύπωση των διατάξεων του άρθρου 1 του ν. 612/77 δεν προκύπτει ότι αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή τους η εν λόγω αναπηρία των ασφαλισμένων (τυφλότητα) να προϋπήρχε της υπαγωγής τους στην ασφάλιση και, επομένως, δεν αποτελεί προϋπόθεση ο συνολικά απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης των 4.050 ημερών να έχει πραγματοποιηθεί υπό το καθεστώς της συγκεκριμένης αναπηρίας. Τα ανωτέρω ασφαλώς ισχύουν και για τις περιπτώσεις που καλύπτονται από τις διατάξεις με τις οποίες επεκτάθηκε το καθεστώς συνταξιοδότησης του άρθρου 1 του ν.612/77 και αφορούν ασφαλισμένους με άλλες αναπηρίες (π.χ. παραπληγικοί, αιμορροφιλικοί, μεταμοσχευμένοι κ.ά.).

Οι σχετικές πληροφορίες βρίσκονται στην εγκύκλιο ΙΚΑ Σ40/133 17-06-2013.

Αυτοί που βγαίνουν σε σύνταξη γήρατος με τις ειδικές διατάξεις του Ν.612/77 δεν απαιτείται να έχουν ένσημα πριν την εκδήλωση της πάθησής τους, καθώς επίσης, ότι από τη στιγμή που η αναπηρία τους κρίνεται μη αναστρέψιμη, τότε θα πρέπει να κρίνεται και επ΄αόριστον σε διάρκεια, από τις υγειονομικές επιτροπές του ΚΕ.Π.Α.

Δυστυχώς, για τους ήδη συνταξιοδοτημένους φίλους μας, με το αρ.Φ10035/29017/1422/22-7-2011, έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας κατόπιν σχετικού ερωτήματος του ΟΑΕΕ (βλέπε εγκύκλιος 54/2011) δεν είναι δυνατή η μετατροπή αναπηρικής σύνταξης σε σύνταξη λόγω γήρατος με τις προνομιακές διατάξεις του Ν.612/1977 δεδομένου ότι οι διατάξεις αυτές αφορούν ασφαλισμένους που ανήκουν στις ευπαθείς αυτές κατηγορίες και όχι συνταξιούχους.


Ανδρεας Μπαρδακης

http://logistis-amea.blogspot.com/

Έκτακτη πρόσκληση στους φίλους αναγνώστες που ρωτούν:
Ελάτε στην ομάδα μας ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΩΝ ΑΜΕΑ προκειμένου να συμμετέχετε στην ομαδική μας προσπάθεια.

Οι συνεργάτες και τα μέλη της ομάδας μας θα σας εξυπηρετήσουν.
https://www.facebook.com/groups/sinigoros.amea/



Μπορείτε επίσης να με βρείτε στο Facebook

Πηγή: http://logistis-amea.blogspot.gr/ 
              © Ανδρέας Μπαρδάκης  λ