21.07.2022: Με την παράταση που δόθηκε έως τις 30 Αυγούστου 2022 για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων επικαιροποιούμε το άρθρο μας με προσθήκη ερώτησης και απάντησης (στο τέλος του άρθρου) όσον αφορά τη Γνωμάτευση Υγειονομικής Επιτροπής ΙΚΑ που κρίνει για τις ανάγκες του Ν. 2643/98.
Ασχολούμενος πολλά χρόνια ως ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ υπήρξαν πολλές φορές που αγανακτούσα με την περίπτωση γνωστού μου προσώπου, με βαριά αναπηρία 80%, εφόρου ζωής, δικαιούχο εξωιδρυματικού επιδόματος, που επειδή η ιδέα να περάσει από τις υγειονομικές επιτροπές του ΚΕΠΑ του προκαλούσε μεγάλη ψυχολογική αναστάτωση, καθώς είχε κακοποιηθεί ψυχολογικά στο παρελθόν από Υγειονομική Επιτροπή του πρώην ΙΚΑ (ακόμα μια περίπτωση μισαναπηρισμού από τις τόσες...), δεν συμπλήρωνε ποτέ τον κωδικό αναπηρίας (κωδ. 001) στο έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να κάνει χρήση της αναπηρίας του σε διάφορες κοινωνικές παροχές αφού αυτές διασταυρώνουν πάντα αυτόν τον κωδικό στα μηχανογραφικά συστήματα.
Φυσικά, στην κατάστασή του, δεν είχε το κουράγιο να διεκδικήσει τα δικαιώματά του, γι' αυτό και κάθε φορά το άφηνε έτσι... Φανταστείτε, άτομο με βαριά αναπηρία να μην μπορεί να δηλώσει την αναπηρία του!
Χάρη όμως σε κάποιο άλλο άτομο, άγνωστο σ' εμάς, το οποίο προσέφυγε με τις διαδικασίες που προβλέπονται και που στην πορεία δικαιώθηκε, μπορούν τώρα και άλλα άτομα να επικαλεστούν την υπ' αρ. 1266, 19/04/2022, Απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, την οποία μπορούν να κατεβάσουν από τον σύνδεσμο της ΑΑΔΕ: http://elib.aade.gr/elib/view?d=/gr/ded/2022/1266_en_ath/
* Μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η αναφορά σε "Τριτοβάθμια Υγειονομική Επιτροπή" με χρονική αναφορά το έτος 1982, καθώς η ενημέρωση που έχουμε περιορίζεται στην ύπαρξη μόνο Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Υγειονομικών Επιτροπών.
Το ιστορικό:
Έτος 2021. Άτομο με αναπηρία υπέβαλε τη φορολογική του δήλωση συμπληρώνοντας τον κωδικό της αναπηρίας 001 στο έντυπο Ε1. Δεν προσκόμισε γνωμάτευση υγειονομικών επιτροπών του Κέντρου
Πιστοποίησης Αναπηρίας (Κ.Ε.Π.Α.) ή της Ανωτάτης του Στρατού
Υγειονομικής Επιτροπής (Α.Σ.Υ.Ε.), αλλά υπέβαλε αίτηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Χολαργού να γίνει δεκτή η Γνωμάτευση-Απόφαση Τριτοβάθμιας Υγειονομικής Επιτροπής του πρώην ΙΚΑ, που είχε στα χέρια του, από το 1982, η οποία τον είχε κρίνει με ποσοστό αναπηρίας 67%, εφόρου ζωής, λόγω της εκ γενετής σπαστικής τετραπληγίας του. Επίσης είχε κριθεί -με Απόφαση Διευθυντή του πρώην ΙΚΑ- δικαιούχος του εξωιδρυματικού επιδόματος. Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. Χολαργού απέρριψε το αίτημα του.
Στη συνέχεια, το άτομο με αναπηρία υπέβαλε εμπρόθεσμη ενδικοφανή προσφυγή ζητώντας να γίνει δεκτό το αίτημα του και να ακυρωθεί η απορριπτική απόφαση του Προϊσταμένου αντιπαραθέτοντας τα εξής δύο επιχειρήματα:
α) Η περίπτωσή του (εξωιδρυματικό επίδομα) δεν εμπίπτει στις γνωματεύσεις που αφορούν την επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία ούτε στις ελλιπείς γνωματεύσεις καθώς η ουσία των φορολολογικών διατάξεων (ΚΦΕ, Ν. 4172/2013, άρθρο 17 και Αποφαση ΑΑΔΕ, Α. 1118/2021), είναι ότι θα πρέπει να διαπιστώνεται και να βεβαιώνεται ρητά το ποσοστό της αναπηρίας του προσώπου που αφορούν (οι γνωματεύσεις), καθώς και το χρονικό διάστημα που προβλέπεται ότι θα διαρκέσει η εν λόγω αναπηρία, ενώ, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να είναι σε ισχύ το φορολογικό έτος για το οποίο ο ενδιαφερόμενος αιτείται την εφαρμογή των οικείων διατάξεων. Για τη μείωση του φόρου κατά διακόσια (200) ευρώ δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία**.
β) Η απορριπτική απόφαση του Προϊσταμένου της ΔΟΥ Χολαργού παραβιάζει την αρχή της χρηστής διοίκησης.
Πράγματι, η ΔΕΔ έκανε αποδεκτή την ενδικοφανή προσφυγή με το σκεπτικό ότι πρόκειται περί γνωμάτευσης αναπηρίας που καλύπτει τις ανάγκες της νομοθεσίας και για τον λόγο αυτό όρισε ότι ο Προϊστάμενος της ΔΟΥ θα πρέπει να προβεί σε νέα εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης, λαμβάνοντας αυτή τη φορά υπόψη τη συμπλήρωση του κωδικού της αναπηρίας (κωδ. 001).
Ευελπιστούμε ότι του χρόνου τέτοια εποχή η ΑΑΔΕ θα συμπεριλάβει αυτό το στοιχείο στην απόφαση που θα εκδώσει για τις δηλώσεις φορογικού έτους 2022. Ωστόσο, για τις έντεκα ημέρες που έχουν απομείνει μέχρι τη λήξη των φετινών φορολογικών δηλώσεων (κι αν δεν πάρουν και δεύτερη παράταση), τα άτομα αυτά που έχουν στη διάθεσή τους Γνωμάτευση των Υγειονομικών Επιτροπών του πρώην ΙΚΑ, οι οποίες δεν αφορούν επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία και βεβαιώνουν τουλάχιστον 67% ποσοστό αναπηρίας ενώ είναι ακόμα σε ισχύ, εκτιμούμε ότι θα μπορέσουν να τις χρησιμοποιήσουν εάν επικαλεστούν την υπ' αρ. 1266, 19/04/2022, Απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
21.07.2022: Επικαιροποίηση μετά την παράταση που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων έως 30 Αυγούστου 2022.
** Ερώτηση: Μια Γνωμάτευση Υγειονομικής Επιτροπής ΙΚΑ που κρίνει την αναπηρία για τις ανάγκες του Ν. 2643/98 θεωρείται ότι λαμβάνει υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία;
Απάντηση: Είναι
θέμα ερμηνείας των διατάξεων.
Παρόλο που ο Ν.2643/98 δημιουργήθηκε για να
βοηθήσει τα άτομα, με ποσοστό αναπηρίας 50%, τουλάχιστον, που έχουν
περιορισμένες δυνατότητες για επαγγελματική απασχόληση, προκειμένου να
ενταχθούν στην απασχόληση, με το άρθρο 7 του νόμου έγινε σαφές ότι στο
δικαιολογητικό που ορίζεται ως "Απόφαση πρωτοβάθμιας υγειονομικής
επιτροπής αναπηρίας του Ι. Κ.Α." προσδιορίζεται η χρόνια σωματική ή
πνευματική ή ψυχική πάθηση ή βλάβη του αιτούντος, καθώς και το ποσοστό
αναπηρίας του.
Άλλωστε, η
έννοια της ασφαλιστικής-επαγγελματικής αναπηρίας προέκυψε από τον
βασικό νόμο 1846/51, άρθρο 28, περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων, για τη
συνταξιοδότηση αναπηρίας.
Εφόσον λοιπόν η Γνωμάτευση-Απόφαση της Υγειονομικής Επιτροπής του ΙΚΑ δεν αφορά συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας εκτιμούμε ότι μπορεί να γίνεται χρήση του δικαιολογητικού για τη συμπλήρωση του κωδικού 001 στο έντυπο Ε1 της εφορίας, εφόσον βέβαια η Γνωμάτευση-Απόφαση κρίνει για ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%.
Στην περίπτωση που
θα ακολουθούσε απόρριψη από τον Προϊστάμενο της ΔΟΥ ο πολίτης με αναπηρία θα μπορούσε να υποβάλει την ένστασή του,
με υποβολή ενδικοφανούς προσφυγής στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, ζητώντας και την παρέμβαση του Συνήγορου του Πολίτη (ΣτΠ), επικαλούμενος πάντα την αιτιολογία που δίνουμε παραπάνω ως επιχείρημα για να αντικρούσει την απορριπτική απόφαση του Προϊσταμένου της ΔΟΥ. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το άτομο με αναπηρία να επικαλεστεί την ειδική αρμοδιότητα του ΣτΠ που έχει ως "Πλαίσιο Προαγωγής", βάσει Ν. 4488/2017, άρθρο 72, για την εφαρμογή
της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, καθώς
αποτελεί άνιση μεταχείριση εις βάρος των ΑμεΑ η εμμονή στον τύπο του δικαιολογητικού παραβλέποντας την ουσία του.
Για τους συμπολίτες μου με αναπηρία,
Ανδρέας Μπαρδάκης,
ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ.
https://logistis-amea.blogspot.com/2022/07/001.html
