Αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη για την άνιση μεταχείριση που εφαρμόζει η Κυβέρνηση στις παροχές των ΑμεΑ

Επικαιροποίηση 01.09.2022

Ο Συνήγορος του Πολίτη μου έστειλε έγγραφο σχετικά με τη διαμαρτυρία μου για την «άνιση μεταχείριση που εφαρμόζεται στους μικροσυνταξιούχους με αναπηρία, σε σχέση με τους δικαιούχους [αναπηρικών] προνοιακών επιδομάτων ΟΠΕΚΑ, που μπορεί να έχουν ακριβώς την ίδια πάθηση και το ίδιο ποσοστό αναπηρίας, [ως προς την ένταξη στο Πρόγραμμα] του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και [ως προς το] Κοινωνικό Τιμολόγιο ΔΕΗ ΚΟΤ Α».

Η κατάληξη ήταν ότι οι αρμόδιοι Υπουργοί δεν ανταποκρίθηκαν στις προτάσεις του ΣτΠ. 

Η επιστολή του ΣτΠ (01.09.2022)

 

 

Επικαιροποίηση 26.06.2020:

Λάβαμε επιστολή του ΣτΠ, με συνημμένα δύο ακόμα έγγραφά του προς τις αρμόδιες αρχές. Αρχικά είχε στείλει έγγραφο τον Φεβρουάριο του 2020, στην ΑΑΔΕ και στην ΗΔΙΚΑ, κανείς όμως δεν του απάντησε. Για τον λόγο αυτό έστειλε και δεύτερο έγγραφο.

Με λύπη μας παρατηρήσαμε ότι ο ΣτΠ παρέβλεψε πλήρως να αναφερθεί στην άνιση μεταχείριση που γίνεται και για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (πρώην ΚΕΑ) και για το ΚΟΤ Α' (Κοινωνικό Τιμολόγιο) της ΔΕΗ, παρά μόνο στάθηκε στο Κοινωνικό Μέρισμα. Αναρωτιόμαστε γιατί συνέβη αυτή η παράβλεψη εκ μέρους του, την οποία φυσικά θα του επισημάνουμε.

Επιστολή ΣτΠ (25.06.2020)

Έγγραφο ΣτΠ (05.02.2020)

Έγγραφο ΣτΠ (18.06.2020

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη με θέμα: 

Οι Κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν με άνιση μεταχείριση τα ΑμεΑ στις κοινωνικές παροχές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Κοινωνικό Μέρισμα 2019, όπως και το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης

Αριθμός Υπόθεσης: 272070

Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 2019

Θέμα: «Οι Κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν με άνιση μεταχείριση τα ΑμεΑ στις κοινωνικές παροχές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Κοινωνικό Μέρισμα 2019, όπως και το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης».

Αξιότιμε Συνήγορε του Πολίτη!

Επικαλούμενος την ειδική αρμοδιότητα που σας έχει ορισθεί (άρθρο 72, ν. 4488/2017) ως Πλαίσιο Προαγωγής για την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ΑμεΑ, επιθυμώ αρχικά να αναφέρω την άνιση μεταχείριση που επίδειξε η ελληνική Κυβέρνηση εις βάρος της ευπαθούς ομάδας των ΑμεΑ με την υπουργική απόφαση υπ’ αρ. οικ. 2/89030/ΔΛΤΠ/2019 (ΦΕΚ B' 4551/13-12-2019).

Αρχικά, στις 5.12.2019, με την Κυβερνητική Ανακοίνωση του Υπουργού Οικονομικών ορίσθηκαν τέσσερις ομάδες δικαιούχων του Κοινωνικού Μερίσματος. Στην 4η ομάδα (ΑμεΑ), ορίσθηκαν οι  οικογένειες με εξαρτώμενα τέκνα ΑΜΕΑ  δικαιούχοι του σχετικού επιδόματος έως 24 ετών.
https://www.taxheaven.gr/news/46594/koinwniko-merisma-oi-dikaioyxoi-kai-ta-krithria

Ο αυθαίρετος αυτός διαχωρισμός των ΑμεΑ σε δύο κατηγορίες, δικαιούχων και μη, με βάσει την ηλικία, προκάλεσε πολλές διαμαρτυρίες, κι έτσι, η Κυβέρνηση «διόρθωσε» φροντίζοντας στην υπουργική απόφαση που εξέδωσε να υπάρχει η 4^η κατηγορία δικαιούχων ως εξής:

4) Ωφελούμενες μονάδες με τουλάχιστον ένα μέλος ΑΜΕΑ.

Οι σχετικοί ορισμοί ήταν οι εξής:

 Ωφελούμενη μονάδα/ωφελούμενες μονάδες: το νοικοκυριό, απαρτιζόμενο, με βάση τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έτους 2019, από τον/την υπόχρεο και τον/ την σύζυγο αυτού ή τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης, καθώς και τα εξαρτώμενα τέκνα και τα εξαρτώμενα μέλη που συμπεριλαμβάνονται στις δηλώσεις αυτών.

ΑΜΕΑ: Άτομα με αναπηρία, δικαιούχοι των επιδομάτων του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) για άτομα με αναπηρία, όπως αυτά τα επιδόματα προβλέπονται από τις διατάξεις της περ. ε' της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4520/2018 (Α΄ 30) και όπως τα άτομα καταγράφονται στα μητρώα της Η.ΔΙ.ΚΑ. Α.Ε. στις 30/11/2019.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διαχωρίστηκαν τα ΑμεΑ, πάλι αυθαίρετα, σε δύο κατηγορίες:

α) Τα δικαιούχα αναπηρικών επιδομάτων που χορηγούνται από τον ΟΠΕΚΑ

β) Τα μη δικαιούχα ΑμεΑ που είναι ασφαλισμένα σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, όπως είναι οι μικροσυνταξιούχοι αναπηρίας και οι παραπληγικοί που δικαιούνται εξωιδρυματικό επίδομα.

Ειδικά για την 4^η κατηγορία δικαιούχων, σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες, δεν τέθηκαν εισοδηματικά κριτήρια όπως στις άλλες τρεις κατηγορίες, παρά μόνο οι τόκοι τραπεζικών καταθέσεων.

Σύμφωνα όμως με την αιτιολογική έκθεση του νόμου 4646/2019, το Κοινωνικό Μέρισμα καταβάλλεται για τη στήριξη των οικονομικά αδύναμων προσώπων και των ευάλωτων νοικοκυριών με στόχο την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των οικονομικά ασθενέστερων.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Με την προτεινόμενη διάταξη καταβάλλεται κατά το έτος 2019 ποσό 175 εκατομμυρίων   ευρώ για την εφάπαξ παροχή κοινωνικού χαρακτήρα προς στήριξη των οικονομικά αδύναμων προσώπων και ευάλωτων νοικοκυριών. Η επιτυχής εκτέλεση του προϋπολογισμού κατά το έτος 2019 και η σημαντική υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου επιτρέπουν τη διανομή κοινωνικού μερίσματος στη βάση αυστηρών και καλά στοχευμένων εισοδηματικών, περιουσιακών και άλλων κριτηρίων και με στόχο την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των οικονομικά ασθενέστερων.

Το αποτέλεσμα αυτής της άνισης αντιμετώπισης μπορούμε να το δούμε με δύο τρανταχτά παραδείγματα:

Στο πρώτο παράδειγμα, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι μεταξύ δύο παραπληγικών, μονοπρόσωπα νοικοκυριά, με το ίδιο ακριβώς ποσοστό αναπηρίας και τις ίδιες παροχές, δηλαδή με τις ίδιες ακριβώς δυνάμεις και ανάγκες, ο ένας δικαιούται το Κοινωνικό Μέρισμα ενώ ο άλλος όχι.

Στο δεύτερο παράδειγμα, μπορούμε να δούμε ότι ένα ΑμεΑ, μονοπρόσωπο νοικοκυριό, με ποσοστό αναπηρίας 67%, που ζει από το επίδομα βαριάς αναπηρίας από ΟΠΕΚΑ (313 ευρώ τον μήνα), δικαιούται και το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ, 200 ευρώ), δικαιούται επίσης το Κοινωνικό Τιμολόγιο της ΔΕΗ (ΚΟΤ Α’) και τελικά προκύπτει να είναι δικαιούχος και του Κοινωνικού Μερίσματος (Συνολικό ετήσιο εισόδημα 6.156 ευρώ).

Το δεύτερο ΑμεΑ, όμως, επίσης μονοπρόσωπο νοικοκυριό, που έχει ακριβώς την ίδια πάθηση με το πρώτο, το ίδιο ποσοστό αναπηρίας, άρα έχει τις ίδιες ανάγκες με το πρώτο, ζει μόνο με το κατώτατο όριο της προσωρινής σύνταξης από τον ΕΦΚΑ (288 ευρώ τον μήνα), δεν δικαιούται το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης επειδή η σύνταξη αναπηρίας συνυπολογίζεται στα εισοδηματικά κριτήρια του ΚΕΑ και φυσικά δεν λαμβάνει ούτε το ΚΟΤ Α’ της ΔΕΗ (Ετήσιο Εισόδημα 3.456 ευρώ).

Σ’ ένα τρίτο παράδειγμα, θα μπορούσε να γίνει η σύγκριση μεταξύ δύο περιπτώσεων ΑμεΑ, με διαβήτη τύπου 1, ποσοστό αναπηρίας 50%:

Το πρώτο ΑμεΑ, λαμβάνει προνοιακό επίδομα βαριάς αναπηρίας (ΟΠΕΚΑ) 313 ευρώ, συν ΚΕΑ 200 ευρώ συν ΚΟΤ Α’ της ΔΕΗ. Αυτό δικαιούται και το Κοινωνικό Μέρισμα έτους 2019. Συνολικά ζει με 6.156 ευρώ ετησίως.

Ενώ, το δεύτερο ΑμεΑ, επίσης διαβητικό τύπου 1, με το ίδιο ποσοστό αναπηρίας, αλλά που είναι μικροσυνταξιούχος αναπηρίας, που ζει μόνο με 192 ευρώ μηνιαίως (το κατώτατο όριο της προσωρινής σύνταξης αναπηρίας με 50%),  δεν δικαιούται ούτε το ΚΕΑ, ούτε το ΚΟΤ Α’ ΔΕΗ, ούτε και το Κοινωνικό Μέρισμα (Ετήσιο εισόδημα 2.304 ευρώ).

Από τα παραπάνω λοιπόν προκύπτει ότι ειδικά οι μικροσυνταξιούχοι αναπηρίας αντιμετωπίζονται άνισα σε σχέση με τα ανασφάλιστα/άπορα ΑμεΑ που λαμβάνουν προνοιακές παροχές αναπηρίας από τον ΟΠΕΚΑ. Αντιμετωπίζονται σαν να τιμωρούνται από το Ελληνικό Κράτος επειδή κάποτε εργάστηκαν για να παράγουν πλούτο (εισόδημα) και να συνεισφέρουν παραγωγικά.

Γι’ αυτού του είδους τη διάκριση μεταξύ των ΑμεΑ θα έπρεπε να παρέμβει ο Υπουργός Επικρατείας με την ειδική αρμοδιότητα που του έχει δοθεί (άρθρο 69, ν.4488/2017) ως Συντονιστικός Μηχανισμός στην Κυβέρνηση για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ, συντονίζοντας τις πολιτικές των αρμόδιων υπουργείων.

Ως ακτιβιστής για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ, αλλά και προσωπικά θιγόμενος ως μικροσυνταξιούχος αναπηρίας, αναφέρω τούτη την κατάφωρη διάκριση που παραπέμπει σε πρακτικές μισαναπηρισμού κι επιθυμώ την παρέμβαση από τον Συνήγορο του Πολίτη, με την ειδική αρμοδιότητα που του έχει δοθεί από τον ν.4488/2017, προκειμένου να φροντίσει για την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ (CRPD), υπενθυμίζοντας του τη Σύσταση υπ΄αρ. 41 της Ειδικής Επιτροπής του ΟΗΕ, προς την Ελλάδα (29.10.2019), στην οποία αναφέρονται τα εξής:

41.          Η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο Κράτος να αναμορφώσει τις σχετικές νομοθετικές διατάξεις και πρακτικές που αφορούν προνοιακά επιδόματα, παροχές, συντάξεις και φοροαπαλλαγές για τα άτομα με αναπηρία, εναρμονίζοντας τους υπάρχοντες κανόνες και καταργώντας κανόνες και πρακτικές που παράγουν διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που υπάρχουν στο σύστημα πιστοποίησης της αναπηρίας. Η Επιτροπή συνιστά, επίσης, στο συμβαλλόμενο Κράτος να διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή του υπάρχοντος πλαισίου κοινωνικής προστασίας, και προοδευτικά να αναπτύξει περαιτέρω μέτρα για τη διασφάλιση επαρκούς βιοτικού επιπέδου για τα άτομα με αναπηρία.

Με εκτίμηση,
Ανδρέας Μπαρδάκης

Άμεσα ενδιαφερόμενος πολίτης με αναπηρία, ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ,
δημιουργός της διαδικτυακής κοινότητας ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΩΝ ΑΜΕΑ

Παρακαλώ πολύ, για επικοινωνία μαζί μου και για τις όποιες επιστολές θέλετε να μου στείλετε, όπως απευθύνεστε στο email: xxxxxxxxxxxxxxxxx

Η παρούσα αναφορά θα δημοσιευτεί και θα κοινοποιηθεί και στο Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ).

 http://logistis-amea.blogspot.com/